Για την απονομή της δικαιοσύνης στην αρχαία Αθήνα, μία πόλη διαβόητη για τη δικομανία των κατοίκων της, αρμόδιο όργανο ήταν το δικαστήριο της Ηλιαίας. Η Ηλιαία αποτελούταν από 6.000 δικαστές, οι οποίοι κληρώνονταν στην αρχή κάθε έτους. Στην κλήρωση μπορούσαν να λάβουν μέρος όλοι οι Αθηναίοι πολίτες που είχαν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους και δεν είχαν καταδικαστεί σε στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Οι δικαστές ήταν μοιρασμένοι σε δέκα τμήματα, που αντιστοιχούσαν στις δέκα αθηναϊκές φυλές, τα οποία προσδιορίζονταν με τα δέκα πρώτα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου.

Από το σώμα των 6.000 ηλιαστών επιλέγονταν με κλήρωση οι δικαστές κάθε δίκης. Για να αποφεύγονται οι δωροδοκίες, τόσο η σύνθεση κάθε δικαστηρίου όσο και το δικαστήριο στο οποίο θα δίκαζαν, από τα πολλά που υπήρχαν στην Αθήνα, οριζόταν το πρωί κάθε δικάσιμης ημέρας. Στο δικαστήριο παραδίδονταν στους δικαστές δύο μεταλλικές ψήφοι, ο άξονας των οποίων υποδείκνυε την ετυμηγορία τους: ο συμπαγής άξονας σήμαινε αθώωση, ο διάτρητος καταδίκη. Για τη διασφάλιση του απορρήτου ο δικαστής έκρυβε τα άκρα του άξονα κρατώντας την ψήφο ανάμεσα στον δείκτη και στον αντίχειρα.

Μερικές φορές πάνω στις δικαστικές ψήφους υπήρχε η επιγραφή «ΨΗΦΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ», ενσφράγιστα σύμβολα ή μεμονωμένα γράμματα, τα οποία αντιστοιχούσαν στο τμήμα που ανήκε ο δικαστής που χρησιμοποιούσε την ψήφο.